محمد حسین امین ابراهیم آبادی

امروزه سازمان ها و موسسه ها با توجه به شرایط رقابتی فشرده و پیچیدگی بازار و نگرش های جدید از جمله مشتری گرایی ناگزیرند که به سمت سیستم ها و ابزارهای نوین مدیریت در جهت کسب برتری رقابتی و حتی بقا در بازار حرکت نمایند که مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یکی از راهبردهای توسعه از جمله آنها می باشد با توجه به این شرایط سازمانهای ایرانی نیز برای ورود به بازارهای رقابتی جهانی بایستی کیفیت محصولات و خدمات خود را ارتقاء بخشند. دور از واقعیت نخواهد بود اگر بیان نماییم که مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یک فلسفه نوین مدیریتی بهترین راه برای رشد و پیشرفت سازمان های صنعتی و تجاری است. (گودرزوند، ۱۳۷۸: ۱۴۳-۱۶۷)
هدف مدیریت کیفیت فراگیر، فراهم آوردن محصولات و خدمات با کیفیت برای مشتریان است که انجام این کار افزایش بهره وری و کاهش هزینه را به دنبال دارد و با کیفیت بالاتر محصول و قیمت پایین تر آن، موقعیت رقابتی در بازار بهبود می یابد. از اینرو بسیاری از سازمان ها با بکارگیری ابزارها و تکنیک ها و الگوبرداری از مدل های موجود جهت اجرا و پیاده سازی مدیریت کیفیت فراگیر، به سرعت به سمت اجرای مدیریت کیفیت فراگیر حرکت کردند. (مهدوی مزده، ۱۳۸۹: ۱۴۳-۱۶۲)
برای همه سازمانها اجرای صحیح کارکرد مورد انتظار برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده از یک سو و کاهش بهای تمام شده محصولات خود، در عین افزایش کیفیت آنها از سوی دیگر اهمیت به سزا و بلکه کلیدی دارد و با افزایش رقابت بقای سازمان به اجرای موفقیت آمیز آنها وابسته گردیده است. از این رو مدیران سازمانها همواره در تلاش برای یافتن رویکردهایی هستند که از طریق آنها بتوانند به حداکثر کیفیت و رضایت مشتری در عین حفظ صرفه اقتصادی و تعادل در هزینه ها دست یابند. یکی از مفاهیمی که در چنین راستایی مطرح شده است مبحث مدیریت کیفیت است. مدیریت کیفیت جامع (TQM) یک فلسفه مدیریتی یکپارچه است که بهبود مستمر عملکرد، محصولات، فرایندها و خدمات را برای کسب و افزایش رضایت مشتریان مدنظر قرار می دهد و مقوله ای است که با هدف کمک به مدیریت سازمانها در دستیابی به حداکثر کیفیت ممکن چه در فرایندهای مدیریتی و چه در فرایندهای تولیدی سازمان مطرح شده است. مدیریت کیفیت جامع در حقیقت فلسفه مدیریتی است که با محور قرار دادن مشتری و با تکیه بر روش بهبود مستمر سعی در استفاده بهینه از فرصتهای موجود و منابع در دسترس برای افزایش کیفیت دارد. (پناهی، ۱۳۸۸)